Myndin er vítamínsprauta

Svo skemmtilega vildi til að tveir menn örkuðu inn í bíósal og sáu myndina Guðaveigar. Báðir settu þeir nokkra punkta á blað þegar heim var komið eftir sýninguna. Hvorugur vissi af hinum svo að ekki töluðu þeir sig saman um niðurstöðu umsagna sinnar.

Fyrst er það dr. Skúli S. Ólafsson, sóknarprestur í Neskirkju, sem tekur til máls, og síðan ritstjóri Kirkjublaðsins.is.

Dr. Skúli S. Ólafsson, sóknarprestur

Ég fór á Guðaveigar og vissi satt að segja ekki við hverju mátti búast. Sjálfur er ég, prestssonurinn vanur messuvínsgríni frá unga aldri. Gárungar hafa gaukað að manni einhverri hnyttni sem tengist þessum vökva og ég hef oftast reynt að láta sem þetta hljómi frumlega í mínum eyrum! Svo átti doktorsritgerðin mín eftir að fjalla um altarissakramentið, þannig að það er ekki laust við að efnið sé mér kunnuglegt.

Það væri því ekki annað en að mæta þegar heil bíómynd fjallar um messuvín. Ef við getum ekki unnið þá, skulum við slást í hóp þeirra, eins og þar stendur.

Svo var hitt forvitnilegt, hvernig höfundar handrits og leikstjóri kæmu til með að vinna með efniviðinn, prestar á leið til Spánar að smakka messuvín. Auðvitað er forsendan að baki þessu öllu, banal – þ.e. að vont messuvín skýri dræma messusókn. En látum það eiga sig.

Þetta er vitaskuld grínmynd en karakterarnir í myndinni voru leiknir af alúð að mér fannst. Vissulega var gert grín að ,,himneskunni“ sem getur loðað við okkur klerkana, en það var allt gert af natni og hvorki greindi ég hæðni né háð í þeim efnum. Biskupsritarinn minnti svolítið á Pétur Markan, smekklegur til fara og kraftmikill framkvæmdamaður í meðförum Hilmis Snæs.

Best að maður skelli nú í einn ,,Höskuld“ áður en lengra er haldið.

Myndin gengst við yfirnáttúru og úr þessu verður nútímagerð af jólaguðspjallinu. Brúðkaupið í Kana fær sína túlkun í ungbarnasundi.

Við erum því að tala um e.k. „töfraraunsæi“ þar sem fjallað er á hversdagslegan hátt um yfirnáttúruleg fyrirbæri. Skilaboðin verða því þau að boðskapur kirkjunnar er í grunninn góður þótt vel megi vinna með framsetningu hans og umgjörð.

Þetta er afar skemmtileg mynd og kemur á óvart með hressilegum snúningi í seinni hlutanum þegar búið er að gefa áhorfendum vænan skammt af stereótýpum úr prestastétt. Mæli með því að áhugafólk um kirkju og klerka sjái myndina og deili skoðun sinni á henni með sem flestum.

Hreinn S. Hákonarson, ritstjóri  

Hér kemur umsögn ritstjórans:

Guðaveigar er skemmtileg kvikmynd sem léttir brúnina á fólki í skammdeginu – hún er fleytifull af D-vítamíni sem sótt er í Spánarsólina. Grínið er allt græskulaust og iðulega hárfínt svo hláturstaugar eru kitlaðar hressilega. Það kemur fram með mjög svo eðlilegum hætti og í samræmi við persónur myndarinnar sem eru litríkar hver á sinn hátt. Einvalalið er í hlutverkum, þau Halldór Gylfason, Hilmir Snær Guðnason, Sverrir Þór Sverrisson, Vivian Ólafsdóttir, Þröstur Leó Gunnarsson, Sigurður Sigurjónsson og Katla Margrét Þorgeirsdóttir. Ekkert þeirra keyrir persónu sína umfram það sem handrit og samspil gefur tilefni til. Feykigott jafnvægi á milli þeirra og firnagóðir sprettir þess á milli. Vel tamdir leikarar í tímasetningum þegar kemur að smæstu sem stærstu svipbrigðum í andliti og augum.

Söguþræðir í gamanmyndum eru með ýmsu móti. Þeir geta í sumum tilvikum verið of flóknir og kæfa því gamanið eða um of skipulagðir svo áhorfandi fær á tilfinninguna að hann sé staddur í fimleikaæfingabúðum. Hann getur líka verið fljótandi í tilverufræðilegum ramma þar sem allt getur gerst.

Það er vaskur hópur leikara sem heldur utan um fljótandi söguþráð myndarinnar og fleytir honum áfram allt til ósa. Í lok myndar eru allir upplyftir af saklausu gamni og mátulega alvörufullu. Það er gott þegar gengið er út í desembermyrkrið og kuldagjóstinn.

Allar gamanmyndir hafa sinn boðskap fram að færa án þess að vera prédikandi í tíma og ótíma – og kannski væru þær ekki gamanmyndir fyrir bragðið. Óvenjulegar aðstæður geta fært fólk inn á spaugilegan vettvang og hann getur oft og tíðum líka verið fáránlegur og farsakenndur. Gamanleikur getur augljóslega hrokkið í takt farsans og svo sem hvaða tegund leikrita sem er. Kvikmyndin Guðaveigar skýst á vissan hátt milli forma, hins rökrétta gamanleiks og svo yfir í órökvísan farsann. En það skiptir ekki máli meðan áhorfendur njóta sýningarinnar á líðandi stundu, í andránni í sæti sínu í kvikmyndahúsinu, og láta ekki þreytumerktan hversdagsleikann hvorki svæfa hlátur né bros.

Efniviðurinn er ekki flókinn. Sækja skal nýtt veganmessuvín og í því skyni fer vaskur hópur til Spánar, þrír prestar og einn kontóristi á Biskupsstofu. Er nútíminn ekki annars að biðja um að flest sé vegan? Kirkjan getur ekki verið eftirbátur í því efni og verður að bjóða upp á allar sortir af messuvíni. Leiðangurinn til Spánar gengur býsna vel og farið er á milli vínframleiðenda og afurðir þeirra smakkaðar. Leitin að hinu rétta messuvíni gengur upp og ofan en tekst þó að lokum, en með býsna óvæntum hætti svo ekki sé meira sagt.

Margt gengur á í samskiptum klerkanna og kontóristans Gísla og þeir lenda í flóknum ævintýrum, sem einhverjir myndu segja geggjuðum. Svo má alls ekki gleyma ökumanninum, henni Maríu, sem ók þeim milli staða. Hún er lykilpersóna í kvikmyndinni, Maríu-gerfingur, og býr yfir lækningamætti.

Höfundum myndarinnar má segja það til hróss að þeir tefla ekki fram stöðluðum prestaútgáfum né heldur gera þeir lítið úr þeim eins og stundum hættir til, engir fordómar gagnvart prestastéttinni hér á ferð. Prestarnir eru venjulegar manneskjur, hver með sín einkenni, styrkleika og veikleika.

En hver er þá boðskapur myndarinnar ef svo hátíðlega má til orða taka?

Taktu lífinu létt og þakkaðu fyrir það. Allt leysist fyrr eða síðar enda hefur lífið sterka tilhneigingu til að láta allt fara vel að lokum.

Upplagt væri að forystufólk safnaða efndi til bíóferðar safnaðarfólks og sæi myndina. Ræddi hana svo í ró og næði sér til ánægju og yndisauka.

Kirkjublaðið.is hvetur fólk til að sjá myndina, Guðaveigar, njótar fegurðar Spánar, frábærra leikara, spaugs í ýmsum útgáfum. Hvað er betra á dimmum desemberdögum en að lyfta andanum upp í gleði? Einhver sagði reyndar að Guð væri mesti húmoristinn!

Gamanmyndin Guðaveigar er eftir þá Markelsbræður, Örn Marinó Arnarson og Þorkel S. Harðarson en þeir eru kunnir fyrir kvikmynd sína Síðasta veiðiferðin.

Guðaveigar var frumsýnd annan dag jóla, 26. desember.